Zo maak je een warmtepomp schoon

In de huidige tijd, waarin duurzaamheid en energie-efficiëntie hoog op de agenda staan, worden warmtepompen steeds vaker gezien als de toekomst van verwarming, warm water- en koeling. Ze bieden niet alleen een milieuvriendelijk alternatief voor conventionele systemen, maar dragen ook bij aan het verminderen van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Om te zorgen dat een warmtepomp optimaal en energiezuinig blijft functioneren is regelmatig onderhoud van essentieel belang. Kun je dit onderhoud zelf? Jazeker! Met de hulp van ons gaat dit zeker lukken.

Goed onderhoud begint bij de juiste reinigingsmiddelen.
Bij het onderhouden van je warmtepomp maak je gebruik van de professionele reinigers van Qlineo Cleaning Solutions

Wat heb je nodig?

1. Nitril of latex wegwerphandschoenen
2. Veiligheidsbril
3. Qlineo HP Clean voor het reinigen van de warmtewisselaar
4. Qlineo Multi Clean voor het reinigen van de metalen en kunststof delen
5. Qlineo Shampoo voor het reinigen van de buitenkant van de warmtepomp
6. Reinigingsborstel
7. Spons of washandschoen
8. Microvezeldoek
9. Emmer
10. Drukspraypomp of tuinslang (naspoelen met water)

Wij hebben handige startsets waarin bovenstaande benodigdheden als complete set geleverd worden.

Waarom Onderhoud Cruciaal is voor je warmtepomp?

Het begrijpen van de redenen waarom onderhoud zo essentieel is voor je warmtepomp vormt de basis van goed onderhoud. We kijken naar factoren zoals efficiëntie, levensduur, storingsvrij functioneren en veiligheid. Goed onderhoud zorgt voor een efficiënte werking van de warmtepomp met als gevolg een lager energie verbruikt. Daarnaast verlengt goed onderhoud de levensduur van de warmtepomp. Een warmtepomp met bijbehorende installatie is immers een behoorlijke financiële investering. Je wilt dat deze zo lang mogelijk mee gaat. Maak je de warmtepomp regelmatig schoon dan zal deze veel minder in storing gaan. Daarnaast controleer je tijdens het onderhoud een aantal zaken met betrekking tot veiligheid.

Laten we beginnen met het onderhoud!

We maken onderscheid tussen het binnen- en het buitendeel van de warmtepomp. Het maakt daarbij niet uit of je een monoblock of split warmtepomp hebt.

Stap 1: Voorbereiding - Veiligheid voorop
Voordat we beginnen met het schoonmaken van de warmtepomp, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat we veilig kunnen werken. Zorg ervoor dat de warmtepomp uitgeschakeld is door middel van het afschakelen van de stroom. Je kunt dit doen door het uitschakelen van de werkschakelaar. Meestal zit deze werkschakelaar buien bij de buitenunit. Maar let op! Schakel de stroom pas uit als je zeker weet dat de warmtepomp niet meer in bedrijf is. Het is belangrijk dat de compressor niet meer in werking is voordat je de stroom uitschakelt. Of de compressor aan of uit is kun je zien op de controller. Via de controller kun je de warmtepomp ook helemaal uitschakelen. Weet je niet hoe? Pak dan de handleiding van de warmtepomp erbij.

Stap 2: Qlineo HP Clean - Voor een Grondige Reiniging van de Warmtewisselaar
Terwijl we ons op de buitenunit richten, is het belangrijk om eerst alle zichtbare vuiligheden, zoals bladeren en takken, te verwijderen. Dit voorkomt dat de buitenunit verstopt raakt en helpt bij het efficiënt functioneren van de warmtepomp. Vervolgens moeten we bepalen of we de warmtewisselaar van het buitendeel vanaf de buitenkant kunnen reinigen of dat we de unit open moeten maken zodat we ook vanaf de binnenzijde erbij kunnen. De mate van vervuiling en de bereikbaarheid van de warmtewisselaar bepaald op welke manier we het onderhoud uitvoeren. Het is aan te bevelen om minimaal 1 keer in de 2 jaar vanaf de binnenzijde de buitenunit grondig schoon te maken.

Onderhoud vanaf de buitenzijde:
Breng de Qlineo HP Clean aan op de buitenzijde van de warmtewisselaar (verdamper/ condensor). Spray voldoende reiniger op het te reinigen oppervlak. Laat de reiniger 5 tot 10 minuten inwerken en spoel vervolgens met ruim, schoon, water de volledige warmtewisselaar na. Gebruik eventueel een reinigingsborstel om vastzittend vuil te verwijderen. Let op! Bij gebruik van de reinigingsborstel, borstel altijd in de richting van de lamellen (meestal van boven naar beneden of van beneden naar boven in verticale richting). Veeg nooit tegen de richting van de lamellen in om beschadiging te voorkomen.

Onderhoud vanaf de binnenzijde:
Schroef de buitenunit open. Bij de meeste buitenunits kun je de deksel van de unit afschroeven. Neem vervolgens ook het rooster aan de voorzijde van de unit weg. Nu heb je voldoende ruimte om zowel de warmtewisselaar als de ventilator en condenswater opvangbak te reinigen. Spray voldoende reiniger op de warmtewisselaar, ventilator en condenswater opvangbak. Laat de reiniger 5 tot 10 minuten intrekken. Neem vervolgens een reinigingsborstel en borstel de ventilator en de condenswater opvangbak schoon. Mocht er vastzittend vuil in/ op de warmtewisselaar zitten dan kun je dit ook los borstelen. Let hierbij ook weer op de richting van de lamellen. Spoel vervolgens de warmtewisselaar, ventilator en condenswater opvangbak grondig na met schoon water. Pas wel op dat je de elektronica niet raakt. Is de warmtewisselaar, ventilator en condenswater opvangbak schoon dan kun je de unit weer in elkaar zetten.

Voordat je de manteldelen terugplaatst inspecteer je de kabels die naar de componenten lopen op breuk en beschadigingen. Mocht er een kabel beschadigd zijn, laat deze dan altijd door een erkend installateur vervangen.

Stap 3: Ook de Buitenkant Nemen we Mee - Schoon is ook echt Schoon
Ook de buitenkant van de buitenunit verdient aandacht. Bij matige tot ernstige vervuiling kun je de Qlineo Shampoo gebruiken. Maak met de Qlineo Shampoo een sopje in een emmer (zie hiervoor de instructies op de fles) en breng de Shampoo op met een spons of washandschoen. Laat vervolgens de Shampoo even intrekken en spons met diezelfde spons de unit af. Spoel vervolgens grondig na met schoon water. Spoel dan ook nogmaals de warmtewisselaar na zodat er geen Shampoo resten achterblijven. De Shampoo is ook te gebruiken in combinatie met een Foamer.
Is de buitenunit niet zo vuil dan volstaat de Qlineo Multi Clean. Spray de Multi Clean op de buitendelen van de unit. Laat de reiniger enige minuten intrekken en neem de unit vervolgens af met een vochtige doek.

Stap 4: Inspectie van de Isolatie – Energiebehoud
Neem de tijd om de isolatie rond de cv leidingen/ koudemiddel leidingen te inspecteren. Beschadigde isolatie kan leiden tot energieverlies, wat de efficiëntie van het systeem kan verminderen. Indien nodig, repareer of vervang beschadigde isolatie om energieverlies te voorkomen.

Stap 5: Vorstbeveiliging – Bescherm je warmtepomp
Er is een verschil in vorstbeveiliging voor de monoblock en de split systemen. Daarnaast zijn er verschillende manieren van vorstbeveiliging. Tijdens het onderhoud is het belangrijk deze beveiligingen te controleren. Is het systeem gevuld met glycol? Controleer dan met een refractormeter of er nog voldoende glycol aanwezig is. Is het systeem uitgevoerd met vorstbeveiligingskleppen? Controleer deze dan op lekkages. Het verschild per model en merk; er zijn types die je kunt testen door middel van een testknop. Wil je weten hoe dit werkt? Raadpleeg dan de handleiding van de vorstbeveiligingsklep.

Stap 6 Frequentie van Onderhoud Bepalen- De Buitenunit
Het vaststellen van de ideale frequentie van onderhoud is belangrijk. Verschillende factoren, waaronder het type warmtepomp, de omgevingscondities en het gebruik, spelen hierbij een rol. Maak de warmtewisselaar (verdamper/ condensor) minimaal 2 keer per jaar schoon met Qlineo HP Clean. Doe dit in het voorjaar en in het najaar. Controleer, tussen de schoonmaakbeurten in, regelmatig de warmtewisselaar op vervuiling. Mocht het nodig zijn dan kun je de warmtewisselaar vaker reinigen.  Tijdens het schoonmaken kun je de rest van de warmtepomp op vervuiling controleren. Om te voorkomen dat de buitenkant van de warmtepomp verkleurd door vervuiling is het aan te raden de buitenkant 2 tot 4 keer per jaar schoon te maken.

Stap 7 Wat doe ik Binnen in de Woning- de Binnenunit
Er zijn veel verschillende type warmtepompen op de markt. Je kunt een split systeem hebben. Dan heeft de warmtepomp een buiten- en binnendeel dat met elkaar verbonden is door koudemiddel leidingen. Je kunt een monoblock warmtepomp hebben met een binnenunit die met elkaar verbonden zijn door cv leidingen. En je kunt een Monoblock warmtepomp hebben met een los buffervat en daarbij een elektrische of warmtepomp boiler. Daarnaast is het mogelijk dat je een hybride warmtepomp hebt waarbij de cv ketel voor het warm tapwater zorgt. Het onderhoud aan de warm water voorziening laten we voor nu even achterwegen. Hiervoor hebben we een aparte onderhoudsgids geschreven. Het onderhoud aan het cv deel is beperkt maar ook erg belangrijk! Is je systeem goed aangelegd dan zitten er filters in het systeem. Meestal zal dit een magnetische of niet magnetsiche vuilafscheider zijn. Deze vuilafscheider dien je regelmatig schoon te maken (minimaal 1 eer per jaar). Zorg ervoor dat het systeem nog uit staat. De circulatiepomp(en) mag niet draaien. Het verschilt per type warmtepomp of je een binnenunit van een split of mono Zet een emmer onder de aftapkraan van de vuilafscheider. Trek vervolgens de magneet van de vuilafscheider af (mocht deze erop zitten) en zet heel even de aftapkraan open. Mocht het nodig zijn vul dan het systeem weer bij tot 1,8 bar. Let op! Is het systeem gevuld met glycol, vul het systeem dan ook weer bij met glycol. Plaats vervolgens de magneet weer terug op de vuilafscheider.

De meeste monoblock warmtepompen zijn daarnaast nog uitgevoerd met een fijnmazige filter. Ook deze dient schoongemaakt te worden. Bij en goed geïnstalleerd systeem zal deze filter tussen 2 afsluiters zitten. Zet deze afsluiters dicht en draai de filter open. Spoel het filter schoon of neem het filter los en spoel deze uit onder de kraan. Plaats het filter en de afdekkap terug en zet de afsluiters weer open. Mocht het nodig zijn vul dan het systeem weer bij tot 1,8 bar. Let op! Is het systeem gevuld met glycol, vul het systeem dan ook weer bij met glycol. Zitten er geen afsluiters voor en achter het fijnmazige filter dan dien je het systeem af te tappen. Is het systeem gevuld met glycol vang deze glycol dan op zodat je deze weer terug in het systeem kunt pompen.

Het kan nodig zijn om het systeem te ontluchten na het bijvullen.

Stap 8 Het Inschakelen van het Systeem- We kunnen Weer
Heb je buitenunit schoon en het systeem in de woning gecontroleerd op vervuiling dan kunnen we de warmtepomp weer inschakelen. Ze de werkschakelaar om en wacht tot je weer een display ziet op de controller. Schakel vervolgens de warmtepomp weer in via de controller. Loop naar de buitenunit en wacht totdat deze inschakelt. Luister vervolgens of je rare geluiden hoort en kijk of de ventilator vrij draait zonder bijgeluiden. Luister ook even naar de start en het draaien van de compressor. Neem je geen afwijkende geluiden waar dan ben je nu klaar met het onderhoud van je warmtepomp systeem.

Stap 9 Meten en Opschrijven- Dan ben je pas echt een Pro
Om veranderingen waar te kunnen nemen heb je data nodig. Heb je klachten zoals het niet warm worden van je systeem of een hoog energieverbruik, die er eerst niet waren? Dan kun je door het uitlezen van de bedrijfsparameters en eventueel het meten van temperaturen, veranderingen opmerken. Maar wat zijn nou belangrijke gegevens om te weten en op te slaan? Om vervuiling van je warmtewisselaar in kaart te brengen kun je het temperatuur verschil meten tussen de aangezogen lucht en de uitgeblazen lucht (vaak kun je dit uitlezen) over de warmtewisselaar. Normaal zal deze rond de 7 á 8 graden zitten (afhankelijk van merk en type). Is het temperatuur verschil kleiner dan kan dit betekenen dan de warmtewisselaar minder energie uit de lucht kan halen door een vervuiling. Om het helemaal goed te doen is het slim om bij de eerste inbedrijfstelling alle bedrijfsparameters op te schrijven. Dan kun je deze gegevens vergelijken met de waardes die je meet tijdens een klacht. Neem daarbij wel de buitentemperatuur en watertemperaturen in ogenschouw. Om echt goed te kunnen vergelijken dienen deze vrijwel gelijk te zijn met de waardes bij de eerste inbedrijfstelling. Ook kunnen waardes zoals aanvoer-/ en retourtemperatuur compressortemperaturen en het debiet/flow van de circulatiepomp belangrijk zijn.

Samenvatting:
Goed onderhoud is belangrijk. Gebruik daarbij de juiste reinigers van een goed merk. Maak de warmtepomp regelmatig schoon zodat het rendement hoog blijft en je energierekening laag. Door goed onderhoud verklein je de kans op storingen en verleng je de levensduur van je warmtepomp.